İnsan İlişkilerini Düzenleyen Kurallar

1)GÖRGÜ KURALLARI
  Görgü; bir toplumda var olan ve uyulması gereken saygı ve incelik kurallarıdır.
Toplum içinde olumlu ilişkiler kurabilmek için bazı kurallar vardır, bunlardan biri de
görgü kurallarıdır. Kişilerin birbirleriyle karşılaştıklarında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen kurallar, konuşma, giyinme, yeme-içme yöntemlerini, iş yerlerinde, bayramlarda ve düğünlerde nasıl davranılacağını belirler. Görgü kurallarını çiğneyen kişi “kaba, tuhaf, bilgisiz ve görgüsüz” diye nitelendirilir. Bu nitelendirmelerin hoş olmaması nedeniyle insanlar görgü kurallarına uyma zorunluluğu hissederler. Görgü kuralları, içinde yaşanan toplumun hukuk, din ve ahlak kurallarından tamamen ayrı değildir. Öyle ki her toplumun hukuk ve ahlak kurallarıyla görgü kuralları arasında yakın bir ilişki vardır.
Görgü kurallarına uyma insanlar arasında yakınlaşma, anlayış, hoşgörü ve dayanışma
duygusu yaratır. Bu duygular ise insanları, toplumsal bütünlük ve dayanışmaya götürür.
              Toplumda Dikkat Edilmesi Gereken Görgü Kuralları

  Belli bir toplumda yaşayan kişiler, karşılıklı ilişkileri kolaylaştırmak için zamanla
görgü kurallarını oluşturmuşlardır. Bu kurallar, toplumdaki gelişmişlik düzeyinin de
göstergesidir ve insanların kendilerine saygı duymaları ile ilişkilidir. Bu sayede insanlar, başkalarına ait olan mektubu okumaz, özel konuşmaları dinlemez, başkalarının odasına kapı çalmadan girmezler.

              Giyinme Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

Giyinmek, insanları aşırı sıcak ve aşırı soğuktan korur. Temiz, özenli giyim, pek çok kişi tarafından takdir görür. Giyim sadece gereksinim değil, zevk işidir.

Giyimde dikkat edilmesi gereken kuralların bazılar şunlardır:

• Kadın ve erkek kendisine uygun kıyafetleri seçmelidir.
• Kıyafet seçerken kişinin yaşı, fiziki yapısı, cinsiyeti, mesleği gibi hususlar göz önünde bulundurulmalıdır.
• Giyilen elbise ile kullanılan aksesuarlar ve renk uyumu, dikkate alınmalıdır.
• Boyasız ayakkabı, ütüsüz ve sökük kıyafetler giyilmemelidir.
• İş yerlerinde; sade giyinmeye özen göstermek, aşırıya kaçmadan kendine yakışanı bulup giymek, kişisel bir tarz oluşturmak daha kişilikli bir giyim biçimidir.
• Resmi toplantılarda koyu renk elbiseleri tercih etmek, toplantının yerini, zamanını ve özelliğini dikkate almak gerekir.

              Karşılaşma, Selamlaşma, El Sıkışma Konularında Uyulması Gereken Kurallar

  İnsanların birbirine selam vermeleri, insan ilişkileri açısından son derece önemlidir. Birbirini tanıyan insanlar, karşılaştıklarında birbirlerini selamlarlar. İş yerine, okula, arkadaş toplantısına gelenler kendilerinden önce gelenlere selam verirler.

Selamlaşmada günün saatine göre iyi dilekler belirtilir. Ayrıca, kişilerin ilgilerini, sevgilerini, saygılarını göstermeleri açısından selamlaşma güzel bir başlangıçtır.

   Karşılaşma, selamlaşma ve el sıkışmada uyulması gereken kurallar şunlardır:

• Selamlama sırasında abartılmış konuşma ve davranışlardan kaçınılmalıdır.
• Toplantı veya davetlerde önce evin hanımı, sonra diğer kişiler selamlanmalıdır.
• El sıkışmada, üst makamda bulunanların veya yaşlıların önce el uzatmaları gerekir.
• Gerek ilk tanışma ve gerekse selamlaşmada bayan, elini uzatmadıkça erkeğin elini uzatmaması gerekir.
• Selamlaşma, baş eğilerek, el kaldırılarak, şapka çıkarılarak olduğu gibi sözle de olur. “Günaydın”, “İyi akşamlar”, “İyi günler” gibi.
• Selamlanan kişinin yanında bulananlar, selam vereni tanımasalar bile, selamlanan kişi ile birlikte selam almaları bir nezaket kuralıdır.

                    Tanışma ve Tanıştırılmada Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

• İnsan ilişkileri tanışma veya tanıştırma ile başlar. Tanışma ve tanıştırmanın sosyal hayatta önemli bir yeri vardır.
• Kişi ve gruplar birbirlerine takdim edilerek tanıştırılırlar. Takdim sırasında erkek bayana, küçük büyüğe, ast üste, memur amire, kızlar yaşlı bayan ve baylara, tek kişi gruba takdim edilir. Tanıştırılan kişi, tanıştırıldığı kişinin el uzatmasını beklemelidir.
• Bir yabancı ile tanışmak gerekiyorsa, ona önce kendimizi tanıtmalıyız. Sonra ne amaçla görüşmek istediğimizi ifade etmeliyiz.

                      Hitap Etmede Uyulması Gereken Kurallar

Sosyal ilişkilerde bireyler, kişilere bulundukları statüye göre hitap biçimlerini

belirlerler. Eğer, bireyler arkadaşlarsa ve yaşıtlarsa, birbirlerine adlarıyla ve “Sen” diye hitap edebilirler. Akrabalar ya da çok sık görülen büyüklerle senli benli ilişki kurulabilir. Bu ilişkilerde ise insanlar birbirlerinin yaşlarına, statülerine göre “anne, baba, abla, ağabey ,teyze , amca” şeklinde seslenebilirler. Daha çok resmi kuruma dayalı olan ilişkilerde, okulda, iş yerinde, “Siz” diye hitap etmek gerekir. Ayrıca ünvanlarına göre de hitap etmek gerekir :“Öğretmenim, Müdür Bey, Savcı Bey” gibi.

Hitap etme sırasında, konuşurken el ve kolun aşırı sallanması, bağırarak konuşulması , argo sözcüklere yer verilmesi doğru değildir.

                    Telefon Konuşmalarında Uyulması Gereken Kurallar

Telefon konuşması belli bir eğitimi ve beceriyi gerektirir. Telefonla konuşurken uyulması gereken kurallar şunlardır:

• Telefon eden, karşıdaki kişiye kendini tanıtmalı, görüşeceği kişinin adını vermeli,
• Yanlış numarayı çevirme halinde özür dilenmeli .
• Ölçülü ve nazik bir dil kullanarak uygun bir ses tonu ile konuşulmalı.
• Sekreter aracılığı ile yapılan telefon görüşmelerinde astın telefonu üst makamda olana bağlanmalı.
• Amir, bayan ve büyükle telefonla görüşmek gerektiğinde bunlar bekletilmemeli, konuşma sonunda telefonu kapatmaları beklenmeli.
• Sabah 10.00’ dan önce ve akşam saat 22.00’ den sonra telefon etmemeye özen gösterilmeli.
• Telefonlar gereksiz yere uzun süre meşgul edilmemeli.
• Cep telefonları uygun olmayan yer ve zamanlarda (sinema, tiyatro, toplantı vb.) kapalı tutulmalı.
• Görüşmenin bitiminden sonra ahizeyi sertçe kapatmanın karşı tarafa hakaret olduğu bilinmelidir.

  2)Gelenek ve Görenekler (Örf ve Adetler)

    Toplumda, uzun zaman boyunca oluşmuş ve uyulması zorunlu sayılan ortak

  davranışlara “Gelenek ve Görenekler“ adı verilir. Töre kavramı, gelenek ve göreneklerin tamamını anlatmak için kullanılır.İnsan, başkalarıyla olan ilişkilerini ve davranışlarını toplumun geleneklerini dikkate alarak düzenlemek zorundadır. Aksi halde, topluma uyum sağlamada sorunlarla karşılaşılır.Örneğin, Türklerde anneye, babaya, büyüklere karşı saygılı olmak bir gelenektir. Dil, din ve aile gibi değerlere geleneksel olarak saygı gösterilir.Gelenek ve göreneklerin kökeninde toplumsal değerler yatmaktadır. Toplumsal değerler, bireylerin düşünce, tutum, davranış ve yapıtlarında ölçüt olarak ortaya çıkar.Zamanla bu değerler, bireysel ve toplumsal yaşamın düzenini sağlamak için norm ve törelere

  dönüşür.

              Gelenek ve Göreneklere Uymanın Sağladığı Faydalar

    Bireyler, kendiliklerinden örf ve adetlere uyarlar. Bu alandaki sapmalar bazen toplum,bazen de birey tarafından engellenir. Başka bir deyişle, kuralın yaptırımını bizzat birey uygulayabilir. Bu durum, doğal olarak bireyin kuralla bütünleşme, onu kendine mal etme düzeyine bağlıdır. Bazı örf ve adetler, zorlayıcı yanlarıyla hukuk kurallarına dönüşür.Gelenek ve görenekler, nerede, nasıl davranılacağını belirler. O nedenle ilişkileri kolaylaştırır.

  Sosyal Yönden Faydaları

    Toplumlardaki sosyal ilişkileri belirlemede ve kolaylaştırmada gelenek ve

  göreneklerin rolü oldukça büyüktür.Gelenek ve görenekler, aile içi ilişkileri de belirler. Ailenin nasıl kurulacağı ile ilgili kuralları koyar. Evde kadın, erkek ve çocuklardan beklenilen davranışları belirler ve sınırlar.Öğretmene, yaşlılara, komşulara davranma biçimlerini, doğum ve ölüm karşısındaki davranışları belirler, sosyal yaşamı kolaylaştırır. Örneğin, ölüm anında yakınların ve

  komşuların yemek getirmesi, işlere yardım etmesi bir yardımlaşmadır.

  Kültür Yönünden Faydaları

    Kültür, insanlar tarafından oluşturulan maddi ve manevi değerler ile o değerleri ileriki kuşaklara iletmede kullanılan bir araçtır.Kültürü, maddi ve manevi kültür olarak iki grupta inceleyebiliriz.Maddi Kültür: Yapılarımız, tekniklerimiz, yollarımız, ulaştırma araçlarımız vb.Manevi Kültür: Gelenek ve göreneklerimiz, ortak davranış ve tutumlarımız gibi topluluğa ait değerlerdir.

  Toplum Barışı Açısından Faydaları

    Gelenek ve görenekler yurtseverlik, kahramanlık, alçak gönüllük, kanaatkâr olma ve tutumluluk gibi değerleri içerir. Bu özellikler insanların birbirleriyle iyi ilişkiler kurmalarını sağlar. Toplumda barışçıl ve yakın ilişkilerin yaygınlaşmasında önemli rol oynar.Örnek olarak, dostlarımızın özel günlerini anımsamayı (doğum günü, evlilik günü vb.)komşularımızla yardımlaşmayı verebiliriz.

  3)Dini Kurallar

    Din, insanın inanması gereken esasları ve yapması gereken davranışları belirler.Dinler, koydukları davranış kurallarına uyulmasını, bazı yaptırımlarla sağlar. Böylece,inananların tutum ve davranışlarının uyumlu ve tutarlı olması amaçlanır. Din kurallarınauyulması, inanan insanlar için manevi bir huzur kaynağıdır. Uyulmadığı takdirde yaptırımı,ölümden sonra cezalandırılma korkusudur.

  Din varlığını toplumlarda sürdürmektedir ve sürdürecektir. Din, insanın kendisi, Allah ve diğer insanlarla ilişkileriyle ilgilidir.

  4. Ahlâk Kuralları

    Ahlâk, bir toplumda yapılması ve yapılmaması gereken davranışlara ilişkin kuralların bütünüdür. Ahlâk kuralları, hukuk ve din kuralları gibi insan davranışlarını düzenler. Hukuk kuralları daha çok görünen davranışlarla ilgilenir. Ahlak kurallarıysa daha çok niyet ve düşünceye önem verir. Uyulmadığında yaptırımı, toplum tarafından ayıplanmaktır. Ahlâk kurallarının çoğu, zamana ve ortama göre değişir, din kuralları gibi sürekli değildir. Örneğin;eski yıllarda kadının pantolon giymesi ayıp karşılanırken şimdi normal kabul edilmektedir..

  5. Hukuk Kuralları

    Hukuk; kişilerin birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen ve devlet

  gücüyle uyulması zorunlu hale getirilmiş kurallardır. Kanunların esas işlevi, anlaşmazlıkları usulüne göre çözümlemektir. Hukuk kurallarının uygulanması, devlet gücü ile gerçekleşir.Hukuk kurallarına uyulmaması halinde yasaların öngördüğü ceza ile karşılaşılır (para cezası,hapis cezası gibi).Toplum yaşamını belirlemeleri açısından, hukuk kurallarıyla din, ahlak ve görgü kuralları arasında sürekli bir ilişki, hatta benzerlik vardır.Örneğin hırsızlık:Hukuk kurallarına göre suçtur.Din kurallarına göre günahtır.Ahlak kurallarına göre ayıptır.İnsan hakları da genel hukuk kuralları kapsamı  içerisinde.